Inleiding
De neiging om je terug te trekken – vooral in emotioneel geladen situaties of relaties – komt vaak voort uit diepgewortelde beschermingsmechanismen die in de jeugd zijn ontstaan, meestal onbewust. Het is een manier om veiligheid te zoeken in situaties die als bedreigend, overweldigend of oncontroleerbaar worden ervaren.
Een “terugtrekker” (vaak met “ontwijkende hechtingsstijl”) en een “achtervolger” (vaak met een angstige hechtingsstijl) vormen een dynamiek die bekendstaat als de “achtervolger-terugtrekker dans”. Dit patroon kan veel spanning veroorzaken in relaties.
Een terugtrekker die zich onveilig voelt in een relatie komt vaak in een overlevingsmodus terecht: je sluit af, trekt je terug, of wordt emotioneel koud. Deze reactie is meestal een automatische zelfbescherming tegen afwijzing, of het gevoel jezelf te verliezen in de ander.
Maar het is mogelijk om hier anders mee om te gaan, met meer zelfregie én met behoud van je grenzen.
Onveiligheid verdwijnt niet door je af te sluiten, maar door te leren hoe je jezelf daarin ondersteunt, steun te vragen aan je partner, zónder jezelf te verliezen
Als jij de terugtrekker bent en je wilt op een gezonde manier contact zoeken met je achtervolger partner, is dat een krachtig en waardevol initiatief. Hier zijn concrete stappen om dat te doen.
Samen groeien naar meer nabijheid
Voelt je partner soms ver weg? Je hoeft dit niet alleen te dragen. Met kleine stappen kun je weer warmte, begrip en verbinding opbouwen. Samen leren omgaan met emotionele terugtrekking opent de deur naar meer nabijheid, vertrouwen en liefde.
Wat je ontdekt:
- Hoe je de stilte van je partner beter kunt begrijpen
- Praktische manieren om het gesprek wél te openen
- Hoe jij je eigen behoeften helder én liefdevol kunt uitspreken
- Manieren om weer warmte en veiligheid samen op te bouwen
Inhoud van dit artikel:
- Herken je innerlijke alarmsignalen
- Laat je partner merken dat je het dynamische patroon herkent.
- Wat zijn mijn neigingen als terugtrekker
- Waar komt je terugtrek neiging vandaan?
- Welke verbindingsbehoeften heeft een terugtrekker nodig van de andere partner
- Handleiding in 10 stappen
- Wij willen je graag helpen, we zijn gespecialiseerd in het verbinden van mensen
Lees ook
Herken je innerlijke alarmsignalen
Een terugtrekker voelt zich onveilig als:
- Er te veel emotionele druk is
- Iemand te dichtbij komt en te snel
- Er verwachtingen zijn die je niet aankunt
- Je geen controle ervaart over de situatie
Lichaamssignalen van een terugtrekker kunnen zijn:
- Gespannen in het lichaam zoals kaak, schouders en borstgebied
- Gevoel van afgesloten zijn
- Een “muur” voelen optrekken
- Neiging om te zwijgen, te vertrekken, of te verdoven (telefoon, tv, etc.)
Laat je partner merken dat je het dynamische patroon herkent.
Bijvoorbeeld:
“Ik merk dat ik me soms terugtrek als het te intens wordt, en dat jij dan juist dichterbij probeert te komen. Ik wil proberen daar anders mee om te gaan.”
Dit schept veiligheid en toont bewustzijn zonder schuld te geven.
Emotionele terugtrekking is als een partner zich emotioneel losmaakt van de ander. Deze onthechting komt voort uit een onvermogen om verbinding te maken of een angst om verbinding te maken vanwege een ongemakkelijk gevoel bij het voelen en delen van emoties.
- Je wordt vaak beschuldigd van het niet hebben van gevoelens of dat je het niet kan schelen. Als terugtrekker zeg je tegen jezelf dat er niets goeds komt uit deze gesprekken
- Je ziet gesprekken met je partner als een gevaar voor weer een ruzie.
- Je wil liever je richten op het positieve en uiteindelijk wil je vrede in de relatie.
Als jij degene bent in je relatie die zich terugtrekt, is het aan jou om manieren te vinden om emotioneel opnieuw contact te maken met je geliefde, als je de relatie niet wilt verliezen.
Of als jij de andere partner bent. Hoe kun je dan positief je partner helpen om de verbinding te herstellen in plaats van verwijten te maken.
Wat zijn mijn neigingen als terugtrekker:
- Ik heb de neiging weg te lopen bij gevaar voor ruzie, om de relatie te ‘beschermen’ of de ‘lieve vrede’ te behouden en om mezelf te beschermen
- Ik heb de neiging emotioneel afstandelijk te zijn en heb moeite kwetsbaar te zijn en de behoefte te tonen dat ik mijn partner nodig heb.
- Ik heb de neiging me terug te trekken in werk of ander activiteiten als ik mij angstig of onzeker voel.
- Ik heb de neiging mij onafhankelijk op te stellen en uit te stralen dat ik niemand nodig heb en het allemaal zelf kan doen.
Waar komt je terugtrek neiging vandaan?
A. Je aangeleerde hechtingsstijl
Als kind heb je geleerd dat:
- Emotionele nabijheid niet veilig was bijv. een ouder was kritisch, afwijzend, afstandelijk of onvoorspelbaar
- Je jezelf moest leren omgaan met emoties omdat er weinig emotionele steun was
- Je gevoelens werden genegeerd of overspoeld, waardoor je je afsluiten leerde als overlevingsstrategie
Je leert dan: “Als ik me terugtrek, ben ik veiliger.”
Deze stijl wordt in de psychologie de vermijdende hechtingsstijl genoemd.
B. Overprikkeling en over verantwoordelijk zijn
Sommige terugtrekkers groeiden op in een omgeving waarin ze:
- Te veel verantwoordelijkheid kregen (bijv. “de volwassene” in huis moesten zijn)
- Geen ruimte kregen voor hun eigen emoties
- Geleerd hebben: “Mijn rust, mijn stilte, mijn ruimte is heilig – zonder dat raak ik mezelf kwijt.”
Daarom is overprikkeling (zoals conflicten, intensiteit, eisen) een directe bedreiging geworden, en ontstaat de reflex: weg, stil, alleen zijn.
C. Angst voor afwijzing of falen
Soms lijkt de terugtrekking op “ik wil afstand”, maar in werkelijkheid betekent het:
“Ik ben bang dat ik het fout doe, dat ik niet genoeg ben, of dat ik je kwetst, dus ik trek me liever terug dan dat ik faal.”
Er zit dan vaak schaamte of onzekerheid onder, maar dat wordt gemaskeerd door afstandelijkheid en onverschilligheid.
Welke verbindingsbehoeften heeft een terugtrekker nodig van de andere partner
- Ruimte zonder druk
Wat het betekent: De terugtrekker heeft tijd nodig om zijn of haar gedachten en emoties te verwerken zonder meteen te moeten praten
Wat jij kunt doen: Geef die ruimte zonder je meteen afgewezen te voelen.
Zeg bijvoorbeeld: “Ik ben hier als je er klaar voor bent om te praten.”
- Veiligheid en kalmte
Wat het betekent: Terugtrekkers vermijden vaak conflict omdat ze spanning als overweldigend ervaren.
Wat jij kunt doen: Probeer op een rustige, niet-beschuldigende toon te communiceren.
Vermijd kritiek of druk op momenten dat zij zich terugtrekken.
- Geduld
Wat het betekent: Ze hebben tijd nodig om zich weer open te komen.
Wat jij kunt doen: Forceer geen snelle antwoorden of gesprekken.
Vertrouw erop dat ze zullen terugkomen als ze zich veiliger voelen.
- Waardering voor hun manier van omgaan met emoties
Wat het betekent: Hun behoefte aan afstand is geen onverschilligheid, maar een manier om zichzelf te reguleren.
Wat jij kunt doen: Erken dat hun manier om met emoties om te gaan anders is, maar niet minderwaardig.
- Een uitnodiging tot verbinding, geen eisen stellen
Wat het betekent: Terugtrekkers reageren beter op open uitnodigingen dan op eisen.
Wat jij kunt doen: In plaats van te zeggen
“Waarom praat je nooit met me?”, kun je zeggen:
“Ik mis je. Zou je het fijn vinden om straks even samen te zitten?”
Hieronder een handleiding om met ongemakkelijke gevoelens om te gaan in je relatie. Als je hulp nodig hebt om dit toe te passen in je relatie kunnen wij individuele begeleiding geven of als stel.
Lees ook de handleiding van de achtervolgers, klik hieronder
Handleiding voor de achtervolger om de verbinding met de terugtrek partner te herstellen
Oefenen
Een emotionele terugtrekker heeft deze neigingen ontwikkeld in relatie met zijn moeder/ouders/verzorgers en in latere intieme relaties. Tijdens deze situaties heeft de terugtrekker niet geleerd om zijn/haar gevoelens en behoeften te uiten. Ze werden meestal ontkend of genegeerd. Door deze emotioneel onveilige setting heeft de terugtrekker een vermijdende hechtingsstijl ontwikkeld. Dat is wat hij/zij ook altijd alleen geleerd heeft: ongemakkelijkheid vermijden.
In een liefdesrelatie kun je met je partner deze onveilige hechtingsstijl veranderen naar een veilige hechtingsstijl zodat je kwetsbaar durft te zijn over je onzekerheden, verdriet of angst door:
- Te oefen met het verwoorden van je behoefte aan ruimte op een zachte, medelevende manier voordat het zover komt dat je van je partner wilt weglopen.
- Te oefen met het uiten van je gevoelens en behoeften naar nabijheid en je partner te vragen om je een veilige ruimte te geven en om reageren zonder oordeel of ontkenning.
Je kunt een gratis kennismakingsgesprek aanvragen van 30 minuten. Zie onderaan het artikel
Handleiding in 10 stappen
1.Stop met terugtrekken
Stop met je partner de schuld te geven omdat hij je onder druk heeft gezet en de relatie zo uitputtend en zwak maakt. Maak verbinding met je eenzaamheid en hoe gevoelig en kwetsbaar je werkelijk bent. Het vermijden van of afstand nemen van deze gevoelens leidt meestal tot afstandelijk gedrag in uw meest intieme relaties.
Je bent misschien bang om je wensen en behoeften aan je partner te uiten omdat je bang bent voor afwijzing. In plaats daarvan trek je je terug. Als gevolg hiervan kan je partner zich nu afgewezen voelen door de afstand die je hebt gecreëerd.
2.Herken en Erken je neiging om je terug te trekken
Herken het moment waarop je je terugtrekt
Vraag jezelf dit af, in of vlak na een stressvol moment:
- Wat gebeurde er nét voordat ik me begon terug te trekken?
- Wat voelde ik in mijn lichaam?
- Welke gedachten gingen er door me heen?
- Wat wilde ik op dat moment het liefst doen?
Voorbeeld:
“Mijn partner werd emotioneel. Mijn borst voelde strak. Mijn hoofd zei: ‘Ik moet hieruit.’ Ik voelde drang om weg te lopen en niks te zeggen.”
Waarom dit werkt: Je wordt bewust van de triggers, lichaamssignalen en gedachten die voorafgaan aan je terugtrekken. Bewustzijn = de eerste stap naar verandering.
Leer te zeggen, wanneer je je terugtrekt van je partner:
- “Ik trek me terug en kruip in mijn schulp”.
- “Ik sluit me van je af en ik begrijp dat dit voor jou lastig is”
Als het je gewoon lukt om tegen jezelf te zeggen:
‘Ik trek me nu emotioneel terug’,
Dan is dat een geweldige eerste stap in de goede richting. Vervolgens kun je het delen met je partner.
Het betekent dat je je partner laat weten wat er in je gebeurt. Je partner zal niet het gevoel hebben dat zij/hij de schuldige is, omdat je het hebt gebaseerd op je eigen aangeleerde gedrag en hechtingsstijl.
3.Wat te doen als je voelt dat je je wilt terugtrekken?
Misschien houd je dingen diep vanbinnen omdat je niet weet hoe je met gevoelens moet omgaan. Als je merkt dat je je wilt terugtrekken, stop dan midden in een moeilijk gesprek smet praten, erken dan tegen je partner wat je triggert en hoe dat voelt.
Vaak komt er bij de neiging van terugtrekken angstsymptomen op. Dit uit zich in lichamelijke sensaties zoals zweten, stress of kortademigheid. Zeg niet:
“Ik weet niet hoe ik me voel” of “Ik wil niet praten ” of “Alles is in orde”
Druk dit ongemakkelijke gevoel niet weg, Observeer het een deel het met je partner. Loop niet weg voor je angsten maar deel je ongemakkelijke gevoelens. Deel je gevoelens delen en neem een risico en wees kwetsbaar door kleine stapjes te nemen om je naar je partner te keren.
Vraag om persoonlijke ruimte en stel je partner gerust
Vraag om persoonlijke ruimte wanneer je dat nodig hebt alvorens te praten door te zeggen:
“Ik heb wat tijd nodig om mijn gedachten te op een rijtje te zetten. Als ik rustig ben kom ik naar je toe om…. verder praten.”
Je partner kan zich dan veilig voelen in de relatie. Door expressiever te zijn, zal je partner zich waarschijnlijk veiliger en meer ontspannen voelen en minder geneigd zijn om opdringerig te zijn
Je gevoel overstroomt te worden
Als je het gevoel krijgt dat je word overstroomd door alle emoties van je partner, accepteer je neiging om weg lopen of af te sluiten en deel dit met je partner.
Dit is een manier om je kalmte te herstellen en niet je partner te straffen door meteen weg te lopen.
Probeer het gesprek te hervatten wanneer je je kalm voelt en in staat bent om rustig te praten.
Zeg dat je even een pauze wil en dat je weer contact zoekt als je in staat bent om rustig verder te praten.
Maak contact met je lichaam en emoties
- Focus op je ademhaling. Meestal, als je je emotioneel overstroomt voelt, houd je je adem in en word je adem veel snel en ondiep.
- Neem drie diepe langzame ademhalingen
- Ga daarna met je aandacht naar de delen van je lichaam die strak of ongemakkelijk aanvoelen.
- Observeer en voel deze plekken zonder te oordelen
- Benoem hoe lichaam voelt: b.v. ik voel druk op mijn borst. ik voel me zweten. ik voel stress enz.
4.In plaats van je terug te trekken, wat zou je liever willen?
Luister naar je onderliggende behoeften
Stel jezelf nu deze vragen, met zachtheid:
- Waar probeer ik mezelf eigenlijk tegen te beschermen?
- Welke angst of oude pijn raakt dit aan?
- Wat heb ik echt nodig op dit moment – behalve afstand?
Voorbeeld:
“Ik voel me overspoeld. Dit lijkt op vroeger, als mijn moeder overstuur was. Dan moest ik sterk zijn. Nu wil ik eigenlijk gerustgesteld worden – maar ik durf dat niet te vragen.”
Waarom dit werkt: Je leert je terugtrekken niet als zwakte te zien, maar als een oude beschermingsstrategie van een jonger deel in jou.
Vertel je partner hoe je je voelt: bijvoorbeeld:
“Ik word bang”, “ik voel me gekwetst ” of “Ik voel me als de schuldige in de relatie, kun je dat anders formuleren?”
- Misschien heb je liever bevestiging nodig dat je gevoelens ertoe doen.
- Misschien heb je liever zekerheid nodig dat er van je wordt gehouden wie je bent.
- Misschien wil je een knuffel.
Als je daarvoor terugdeinst, of als je er nog niet klaar voor bent, wil je misschien liever dat je partner je hand vasthoudt
5.Identificeer de trigger
Werk eerst aan het identificeren waarom je ervoor kiest om je terug te trekken en begrijp of je dit bewust of onbewust doet. Er kan een duidelijke reden zijn waarom je jezelf uit een situatie verwijdert en je beslissing om dit te doen. Het is belangrijk om erachter te komen waarom je je terugtrekt om je volgende stappen te bepalen.
Naarmate je vertrouwen in je partner toeneemt, zal het gemakkelijker worden om over je terugtrekking te praten – en je partner zal naar je luisteren zonder het persoonlijk op te vatten, hoe meer je je geliefde binnenlaat.
6.Vind een manier om je gevoelens en behoeften te uiten.
Durf intimiteit te vragen of te initiëren op een manier die voor jou prettig is. Het begrijpen en aanpakken van de verbindingsbehoeften van je partner in tijden van relatiestress kan het patroon van achtervolger/terugtrekker stoppen.
Een terugtrekker kan zijn deel nemen om de strijd in de relatie te beëindigen door iets te zeggen wanneer hij zich overstuur, verontrust of ongemakkelijk voelt. Hij moet leren zijn gevoelens op een kwetsbare manier te delen en openlijk naar zijn partner te luisteren.
De cyclus wordt doorbroken wanneer aan de behoefte van de achtervolger aan genegenheid en troost wordt voldaan, terwijl de terugtrekker de ruimte krijgt om naar voren te komen, erop vertrouwend dat hij niet bekritiseerd zal worden.
7.Identificeer de positieve behoeften van je partner
Wat gebeurd er bij een onvervulde behoefte?
- Als er een emotionele behoefte niet wordt vervuld hebben we de neiging om kritisch te worden, verwijten te maken of geïrriteerd te reageren waardoor we onze partner van ons afduwen.
- Onvervulde behoeften kunnen bepaalde reacties uitlokken zoals: Irritatie, boosheid, frustratie, ergernis.
- Je kan dan vervolgens uitgedaagd worden om niet ook weer boos en geïrriteerd terug reageren.
Niet persoonlijk opvatten
- Dit reactiepatroon kun je stoppen door de irritatie niet als een persoonlijke kritiek op te vatten en je partner te vragen waar hij of zij nu behoefte aan heeft.
- Dit is lastig omdat we irritatie en boosheid vaak als kritiek opvatten en daarom in de verdediging gaan.
- Dit werkt alleen escalerend.
- Je kunt er daarom beter voor kiezen om je partner de ruimte te geven wat er nu in hem of haar omgaat.
Je partner ondersteunen on zijn/haar behoefte te uiten
- Vaak weet je partner dat zelf niet goed wat zijn/haar behoefte is en heeft jou nodig om dit bij zichzelf te onderzoeken.
- Maar weet, onder elke klacht schuilt een onvervulde behoefte:
- Hoe meer we in een conflictdiscussie tot de kern van onze emotionele behoeften kunnen komen en
- Een positief verzoek doen over deze behoefte, laat je partner weten hoe ze je precies je emotionelen behoeften kunnen ondersteunen.
- Hoe beter onze partners ons kunnen horen zonder defensief te worden
- Hoe groter de kans dat er aan onze behoeften wordt voldaan.
8.Doe moeite om meer toenadering te zoeken
Als jij de degene bent die gewoonlijk je partner wegduwt, kun je je echt inspannen om contact te zoeken met je partner (bijv. tijd vrijmaken, genegenheid tonen, belangstelling tonen voor wat hij of zij denkt en voelt).
Door expressiever te zijn, zal je partner zich waarschijnlijk veiliger en meer ontspannen voelen en minder geneigd te zijn om zich opdringerig te gedragen.
Indien nodig geef je ruimte alvorens over een onderwerp te praten door te zeggen:
“Ik heb wat tijd nodig om mijn gedachten te ordenen. Laten we vanavond na 19.00 uur praten.”
De terugtrekker moet de tijd nemen om te plannen wat hij/zij wil zeggen en wat tijd voor zichzelf nemen. Bovendien is de terugtrekker verantwoordelijk voor het doelbewust benaderen van de Achtervolger en het initiëren van contact in plaats van te wachten tot de Achtervolger verbinding maakt
Naast een emotionele band, hecht je partner ook veel waarde aan genegenheid. Het is dus belangrijk om fysiek intiem en seksueel intiem te zijn.
9.Plan quality time met je geliefde
Een andere geweldige manier om je liefde en zorg voor je geliefde te uiten, is door date-avonden en andere manieren om quality time door te brengen (regelmatig) met hen te initiëren, te plannen en uit te voeren.
De terugtrekker moet doelbewust tijd inplannen voor emotioneel contact met zijn intieme partner om nabijheid, vertrouwen en veiligheid in de relatie te cultiveren.
Als de achtervolger weet wanneer er tijd is om samen te zijn, kan het haar behoefte om meer aandacht te blijven vragen, verminderen.
Het kan voor de terugtrekker misschien lastig zijn om emotioneel contact te zoeken met
Wij willen je graag helpen, we zijn gespecialiseerd in het verbinden van mensen
Heart Connection is gespecialiseerd in het verbinden van mensen, het herstellen van liefdevolle verbindingen en het verdiepen van relaties.
Al onze diensten zijn gericht op het verbinden van mensen, of het nu gaat om ……partners, ouders-kinderen, kinderen onderling, volwassen broers en zussen of de verbinding met jezelf.
De behoefte van onze cliënten staan in middelpunt.
Wij gebruiken bepaalde aanpakken en methoden maar met onze diepgaande kennis en ervaring kunnen we inspelen op de specifieke behoeften van onze cliënten en onze aanpak veranderen indien dat gewenst is.
Dit betekent dat we ons niet laten afleiden door therapievormen, maar kiezen voor een aanpak die specifiek past bij onze cliënten. Bij Heart Connection krijg je geen vaste gestructureerde aanpak, maar een flexibele benadering waarin de behoefte van onze cliënten het middelpunt is.
Geen wachtlijst en snelle verbetering
Wij hebben geen wachtlijst. We bieden binnen 2-3 weken, directe hulp. Na 6 tot 8 sessies kunnen we samen een relatie weer op gang brengen en al een verbetering realiseren. Voor een meer langdurige diepe verbinding zijn mogelijk nog meer sessies nodig.
Meld je aan voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek
Wij starten graag met een gratis kennismaking van 30 minuten om inzicht te krijgen in je hulpvraag en om je verhaal te horen, zodat we de begeleiding goed kunnen afstemmen op je behoeften.
Heart Connection te Rijswijk:
Individuele therapie, Relatie- en Gezinstherapie
Peter van der Ven
Lilia van der Ven-Rayos
Heart Connection
- Individuele therapie
- Relatietherapie
- Gezinstherapie