Wat zorgt voor een emotioneel onveilige sfeer in de liefde en het gezin? Veiligheid is de bodem waar liefde op kan bloeien

Inleiding

Emotionele onveiligheid ontstaat wanneer angst, kritiek of onvoorspelbaarheid de plek innemen van vertrouwen, warmte en respect.
Liefde heeft ruimte nodig om zichzelf te zijn — zonder oordeel, zonder angst, met openheid en empathie

De basis van intimiteit is emotionele veiligheid. Wanneer er emotionele veiligheid is, creëert het een sfeer voor nabijheid. In elke relatie zijn er weleens momenten van je onveilig voelen. Hieronder staan situaties wanneer je je emotioneel onveilig kunt voelen in je relatie. De oplossing is niet je partner de schuld te geven. Niemand van ons is perfect. Er zullen momenten zijn waarop jij of je partner onveilig gedrag vertoont. Waar het wel omgaat is of je dit bij jezelf kunt erkennen en er open en onderzoekend over kunt praten met je partner. Het herkennen van onveilig gedrag van jezelf zal een stap zijn om je relatie veiliger te maken.

Waarom is een emotionele veilige sfeer zo belangrijk?

Zonder emotionele veiligheid:

• Durven geliefden niet te zeggen wat ze werkelijk voelen of behoeften aan hebben,
• Ontstaat er vermijding, schijnharmonie of voeding voor juist explosieve ruzies,
• Worden pijnlijke negatieve patronen in stand gehouden.
• Kans op ontrouw

Herken je dit?

• Je niet ontspannen en comfortabel voelen.
• Gebrek aan emotionele afstemming.
• Wederzijdse vermijding.
• Een afstandelijk of vijandige sfeer.
• Aanhoudende onbetrouwbaarheid.
• Negatieve energie waardoor het bijna onmogelijk is tot  iets positiefs te komen. 

Heart Connection helpt stellen om:

• Te vertragen
  Zodat reacties minder explosief en meer bewust worden.
• De onderstroom te herkennen
  Vaak ligt onder boosheid een diepere pijn (zoals angst voor verlating, onzekerheid of gemis aan erkenning).
• Taal te vinden voor kwetsbaarheid
  Zoals:
• “Ik voelde me niet gehoord” i.p.v. “Je luistert ook nooit!”
  “Ik had je nodig en voelde me alleen” i.p.v. “Je bent er nooit!”
• Een veilige gespreksstructuur te bieden
  Technieken waarbij je elkaar leert benaderen met nieuwsgierigheid in plaats van verdedigen of aanvallen.

Inhoud van onderstaand artikel:

1. Wat is wel een emotioneel veilige sfeer?
2. “Op je hoede zijn”
3. Emotioneel onveiligheid
4. Wat is een veilig functionerende relatie en/of gezin
5. Wat is emotionele veiligheid in het gezin?
6. Wat zijn bouwstenen van een negatief terugkerend patroon in de relatie?
7. Hoe zorgt emotionele veiligheid voor de voeding van de liefde?
8. Niet empathische mindset
9. Negatieve houding in de relatie
10. Negatief Gedrag

Lees ook

Individuele begeleiding om jouw empathische vermogen te verbeteren

1.Wat is wel een emotioneel veilige sfeer?

Laten we voordat we kijken naar onveilige sfeer naar wat wel een emotionele veilige sfeer is. Dit is een sfeer waarin je weet:
“Ik mag hier zijn zoals ik ben, met alles wat ik voel, zonder dat ik de verbinding verlies.”

In de Emotiegerichte Therapie (EFT) ligt de kern van een emotioneel veilige sfeer in de liefde en het gezin bij het creëren van een veilige hechtingsband. Dit ontstaat niet zomaar — het is iets dat dagelijks wordt opgebouwd door de manier waarop partners met elkaar omgaan. Het gaat minder om “perfect zijn” en meer om consequent laten voelen: jij mag er zijn, met al je emoties en imperfecties.

1. Een emotioneel veilige sfeer ontstaat wanneer partners of gezinsleden elkaars “veilige haven” zijn — een plek waar je heen kunt met je vreugde, angst, verdriet of boosheid, zonder angst voor afwijzing of kritiek.
2. Emotionele veiligheid ontstaat wanneer partners of gezinsleden bereikbaar, reageren en betrokken zijn, waardoor er een stevige basis is voor wederzijds vertrouwen en diepe verbinding.

Het is een diepgeworteld vertrouwen dat:

• je emoties ertoe doen,
• je kwetsbaarheid gerespecteerd wordt,
• en dat je partner bereid is je te blijven ontmoeten – juist als het spannend of ongemakkelijk wordt.

Voorbeelden uit de praktijk

Situatie	Onveilig patroon	Veilig patroon (EFT-stijl)
Partner is stil na werk	“Je negeert me altijd!”	“Ik merk dat je stil bent. Ik voel me onzeker en wil graag weten wat er speelt.”
Kind huilt om iets kleins	“Stel je niet aan.”	“Ik zie dat het je echt raakt. Vertel eens.”
Ruzie over huishoudtaken	“Je bent lui.”	“Ik raak gefrustreerd omdat ik bang ben alles alleen te moeten doen. Kunnen we samen kijken hoe het lichter kan?”

Hechtingsveiligheid

Veel van wat wij ‘emotionele veiligheid’ noemen, komt voort uit onze hechtingsbehoefte:

• “Ben je er voor mij als ik je nodig heb?”
• “Mag ik leunen op jou als ik het niet weet?”
• “Word ik nog geliefd als ik worstel of val?”

Wanneer die vragen in een relatie impliciet steeds met ja worden beantwoord, ontstaat er diepe veiligheid.

Als dat antwoord vaak “misschien” of “nee” is, ontstaat emotionele afstand, wantrouwen of angst om jezelf te laten zien.

Kwetsbaarheid als toegangspoort

Een emotioneel veilige relatie moedigt kwetsbaarheid aan, en bestraft het niet.

Voorbeeld:

Je zegt niet alleen: “Ik ben boos.”
Maar: “Ik voel me bij je buitengesloten en dat doet me pijn en verdriet.”

Je partner reageert niet met verdediging of spot, maar met nieuwsgierigheid en zachtheid:

“Vertel me wat dat met je deed. Ik wil het begrijpen.”

Dát is emotionele veiligheid. Niet dat er geen pijn is – maar dat pijn niet alleen hoeft te blijven.

Kenmerken van een emotioneel veilige sfeer

1. Vertrouwen

Je weet dat je niet afgewezen of gekwetst wordt als je iets persoonlijks deelt.

2. Acceptatie

Je hoeft je niet anders voor te doen dan je bent. Je voelt je welkom met al je imperfecties.

3. Luisteren zonder oordeel

Wat je zegt wordt serieus genomen, ook als het lastig is. Je wordt niet onderbroken, genegeerd of veroordeeld.

4. Grenzen worden gerespecteerd

Je mag “nee” zeggen zonder dat dat leidt tot boosheid of manipulatie.

5. Ruimte voor emoties

Je mag verdrietig, bang, boos of blij zijn — je emoties hoeven niet “weggepoetst” te worden.

Wat gebeurt er zónder emotionele veiligheid?

• Partners trekken zich terug of gaan zich voortdurend aanpassen, zowel emotioneel als in de seksuele relatie.
• Eerlijkheid en emoties en behoeften worden weg geduwd of verdwijnt uit gesprekken.
• Angst, stress of afstand nemen de overhand.
• Conflicten escaleren of worden vermeden.
• Een terugkerende negatieve cirkel van reageren op elkaar ontstaat

2.”Op je hoede zijn”

Gebrek aan emotionele veiligheid zet elke partner “op zijn hoede” voor de aanval( kritiek, verwijten, veroordelen) van de ander. Maar wanneer partners zich onveilig voelen gaat de interactie over in een negatief terugkerende patroon.  Deze negatieve dans treedt op wanneer beide partners vastzitten in aanvallen en terugtrekken als een manier om zichzelf te beschermen tegen het gevoel kwetsbaarheid, eenzaamheid en emotionele onveiligheid.  Inzicht in de negatieve cyclus of dans die verwijdering veroorzaakt is nodig om de verbinding te herstellen, anders leidt dit tot nog meer stress en gekwetste gevoelens.

3.Emotioneel onveiligheid

Heb je ooit iets voor je partner verborgen gehouden omdat je bang was voor hoe je partner zou reageren? Misschien was je bang dat je partner je uit zou lachen, je zou bekritiseren of je zou vertellen dat je je niet zou moeten voelen zoals je je voelt. Wij mensen willen we onszelf beschermen tegen pijn en soms resulteert dat in reacties die ons ervan weerhouden onze relatie met onze partner te verdiepen.

Maar om een nauwere relatie met onze partner te ontwikkelen moeten we juist de emotionele veiligheid bevorderen. Wat maakt een relatie onveilig en hoe kun je dat als relatie bespreekbaar maken en samen aan werken. Herken je problemen in je relatie die nooit lijken weg te gaan. Heb je het gevoel dat je te veel tijd besteedt aan ruzie maken over kleine dingen? Waarschijnlijk hebben ze te maken met de hieronder genoemde negatieve houdingen en gedrag.

In staat zijn om emotioneel onveiligheid te identificeren in de relatie is een noodzakelijke eerste stap. Maar deze kennis is niet genoeg. Om onveilige patronen te veranderen, moeten ze vervangen worden door gezonde emotionele benaderingen naar elkaar in de relatie. 

4.Wat is een veilig functionerende relatie en/of gezin

Wees aanwezig met je partner en kinderen.

Het is gemakkelijk om weg te drijven van je partner en kinderen te midden van de eisen van het dagelijks leven. Je energie en communicatie vooral richten op wat er gedaan moet worden in plaats van op elkaar. Wanneer je bijvoorbeeld thuis bent gaat het om,  hoe laat je de kinderen ophaalt, welke rekeningen nog moeten worden betaald enz. De tijd nemen om aanwezig te zijn met je partner is een tegenwicht voor het drukke tempo van het dagelijkse leven. Het is cruciaal om tijd te maken voor alleen met elkaar te zijn, zonder afleiding en zonder technologie.

Snel herstellen van een ruzie

Zelfs de sterkste koppels hebben meningsverschillen en ruzies, maar wat hen onderscheidt, is de beslissing om het snel goed te maken na een conflict. Wanneer je prioriteit geeft aan het herstel van de verbinding, heel je de pijn, geef je woede los en kun je je weer concentreer je je op het weer genieten van elkaar en het leven.

Blijf met elkaar verbonden

Het is belangrijk om beschikbaar te zijn voor je partner en te reageren op je partner wanneer die aangeeft je nodig te hebben. Dit laat zien dat er contact met je gemaakt kan worden. Zonder deze verbinding kan je partner pijn en verdriet ervaren. Het afsluiten en terugtrekken kan schadelijk zijn voor je relatie. Je partner initieert bijvoorbeeld een gesprek met je, maar je bent gefocust op iets anders en luistert niet actief naar je partner. Je partner zal zich waarschijnlijk geïrriteerd voelen over het niet ontvangen van je volledige aandacht en kan naar verloop van tijd de poging om contact met je te maken opgeven.

5.Wat is emotionele veiligheid in het gezin?

Wanneer gezinsleden (van elke leeftijd) erop vertrouwen dat er op hun gevoelens met respect wordt gereageerd, zullen ze zich veilig voelen. Ze zullen eerlijker en kwetsbaarder zijn.

Emotionele veiligheid betekent dat gezinsleden zich veilig genoeg voelen om kwetsbaar te zijn. Emotioneel veilige relaties zijn gebouwd op vertrouwen en op de acceptatie van de ander. 

Als kinderen zich een beetje onveilig veilig voelen, kunnen ze bang worden voor kritiek of afwijzing. Ze zullen zich defensief gedragen en niet meewerken. Ze zullen waarschijnlijk ook niet zo open staan om te praten of te luisteren.

Kinderen die opgroeien in een emotioneel onveilige e omgeving kunnen last krijgen van een laag gevoel van eigenwaarde, het gevoel dat hun emoties en behoeften niet belangrijk zijn.

6.Wat zijn bouwstenen van een negatief terugkerend patroon in de relatie?

• Emotionele veiligheid betekent dat we ons comfortabel voelen om onze innerlijke wereld te delen met onze partner zoals angsten, kwetsbaarheden en pijn, omdat we erop vertrouwen dat onze partner met warmte en bezorgdheid zal reageren op de emoties
• Emotioneel veiligheid in relaties is het proces waarmee kinderen en volwassenen de kennis, attitudes en vaardigheden verwerven die ze nodig hebben om hun emoties te herkennen en te beheren, empathie te voelen en te tonen, positieve relaties aan te gaan en verantwoorde beslissingen te nemen. Dit is sociaal en emotioneel leren in een veilige omgeving.

7.Hoe zorgt emotionele veiligheid voor de voeding van de liefde?

Emotioneel veilig voelen betekent je ontspannen en open voelen.

• Emotionele veiligheid is een van de belangrijkste aspecten van een liefdevolle relatie. Het zorgt voor liefde, nabijheid, erbij horen, vreugde, moed, empathie, verantwoordelijkheid en authenticiteit.
• Emotionele veiligheid stelt ons in staat om samen te werken, te dromen, creatief te zijn, gedurfde ideeën te delen, meer compassie te voelen en ons vrij met elkaar uit te drukken.
• Wanneer we veiligheid ervaren kan ons sociale betrokkenheid functioneren en ons helpen warmte en verbinding te creëren.

8.Wat is het effect als we ons emotioneel niet veilig voelen?

• Als je je emotioneel onveilig voelt zijn we afstandelijk, beschermend of voorzichtig.
• Wanneer we gevaar zien, gaan al onze aandacht naar het gevaarniveau waarin we ons bevinden en hoe we ons ertegen kunnen beschermen zoals bij kritiek, sarcasme, beschuldigingen, schelden, verbale bedreigingen, defensief en offensieve lichaamstaal.
• Als we ons niet veilig voelen verzet ons lichaam zich om ons te verbinden of te zorgen voor emotionele warmte die onze relaties nodig hebben. We kunnen niet ‘dichtbij voelen’ als we bang zijn om afgewezen te worden.
• Dus veilig zijn betekent dat we ontspannen genoeg zijn om kwetsbaar te zijn. Dit kan alleen als we weten dat we volledig worden geaccepteerd.

Voor het opbouwen van emotionele veiligheid is essentieel dat je bewust bent wat je niet moet doen in relaties. Wat zijn de 20 belangrijkste aspecten die een relatie emotioneel onveilig maakt?

Hoe kun je emotionele signalen lezen in relaties om de triggers te vinden, samen te bespreken en tot een nieuw verbinding te komen

9.Niet empathische mindset

1.Niet nieuwsgierig zijn naar de mening of het standpunt van je partner.

2.Gebrek aan interesse in de gevoelens van je partner.

3. Niet openstaan ​​voor het idee dat iemand anders voelt dan jij.
4. Frustratie dat je partner zich op een bepaalde manier gedraagt ​​en je vaak verward voelen over waarom hij of zij anders denkt en zich anders gedraagt ​​dan jij.
5. Zeer kritisch zijn op je partner.

6.Het moeilijk vinden om hechte vriendschappen te sluiten.

7.Mensen veroordelen en kritisch zijn op de emoties van anderen.

8.Het onvermogen om de ervaringen van anderen als anders te beschouwen dan die van jezelf.

9.Ze hebben moeite met het nemen van verantwoordelijkheid voor de pijn die ze hun partner bezorgen, omdat ze niet voelen of zien hoe hun daden hen beïnvloeden.

10.Mensen niet vergeven als ze fouten maken.

10.Negatieve houding en mindset

1. Laten merken dat je partner niet de belangrijkste is. Vind je me belangrijk genoeg dat je me op de eerste plaats zet voor je werk, je vrienden en zelfs voor je familie? Dit kan betekenen zoals toegeven dat je het mis hebt omwille van de veiligheid van de relatie of proactief zijn wanneer een of beide je in een ongemakkelijke positie wordt geplaatst. Zelfs je meningsverschillen en argumenten komen niet op de eerste plaats. Hoewel ze echt en uitdagend kunnen zijn, komen ze niet tussen jullie twee. 
2. Jezelf emotioneel afsluiten voor je partner, liegen en dingen achterhouden of geheim houden. Je alleen blijven concentreer op waar de ruzie inhoudelijk over gaat en niet op de emotionele  reacties.
3. Niet reageren als je partner je nodig heeft en geen empathie tonen 
4. Geen moeite doen om je emotioneel in te leven in je partner en vast blijven houden aan eigen overtuigingen. Niet accepteren en begrip opbrengen dat je partner verschillend is en uniek.
5. Laten blijken dat je je partner niet nodig hebt
6. Niet bereid zijn om toenadering te zoeken naar je partner als de verbinding verbroken is, reactief blijven en niet willen toegeven dat je iets niet goed hebt gedaan.
7. Geen vertrouwen te stellen en verantwoordelijkheid nemen voor de relatie dat jullie er samen uitkomen
8. Je partner niet ondersteunen of negeren bij wensen, verlangens en behoeften
9. Je partner niet beschermen in het bijzijn van anderen. Bescherm je partner en je relatie in het openbaar en privé tegen kritiek, schaamte en pijn. Of het nu gaat om schoonmoeders, sarcastische vrienden of jezelf, goede partners zijn zich bewust van wanneer je kwetsbaar bent en zorgen ervoor dat anderen weten dat je aan de kant staat van je partner.
10. Je eigen vrijheid voorop stellen tegenover de veiligheid van de relatie zoals: flirten, kwetsbaarheden van de relatie delen met anderen zonder afstemming met je partner, afspraken niet nakomen zonder vooraf overleg en open dialoog. Doen waar je zin in hebt en je gedragen als een vrijgezel of single in een relatie. Alle acties en beslissingen moeten in het belang zijn van beide partners. Veel mensen praten over hun relatie alsof ze vrijgezel zijn, “jij doet jouw ding en ik doe mijn ding, we zijn toch allebei zeer onafhankelijke mensen.”
11. Je  partner aanvallen op zijn/haar persoonlijkheid. In plaats van je partner te wijzen op iets wat hij/zij heeft gedaan (of juist niet heeft gedaan).
12. Dreig niet uit elkaar te gaan of te vertrekken om druk op je partner te leggen, dit veroorzaakt alleen maar angst en wantrouwen. Conflicten moeten zo worden afgehandeld dat de relatie niet op het spel staat. Benader ruzies met een kwetsbare houding en ga niet van je af slaan. Wat heeft je gekwetst en waar heb je nu behoefte aan. Totdat we een ruzie verwerken en het gevoel hebben dat het is opgelost, houden we vast aan de pijn, angst en wrok in ons lichaam. Als we te lang wachten, worden deze herinneringen en gevoelens gecodeerd in ons langetermijngeheugen. Accepteren en vergeven: corrigeer onrecht of schadelijke gesprekken zo snel mogelijk zonder de schuld te geven aan wie het is begonnen, of wie de grootste schuldige is. “Je hebt dit gedaan …” gevolgd door “Maar dat deed je eerst…” leidt zelden (of nooit) tot efficiënte en win-win-oplossingen van conflicten.
13. Je partner niet als eerste de dingen vertellen, die belangrijk en gevoelig zijn. Hoezeer we onze beste vrienden en familie ook waarderen, beide partners moeten het eens worden over wat er binnen de relatie blijft, over wat met anderen wordt gedeeld en met wie. Respecteer wat je partner waardeert als “privé” en verraad zijn / haar vertrouwen niet, zelfs als je denkt “het is geen probleem, ik zal vertellen aan wie ik wil, het zal haar / hem niet schaden …” Zo’n mindset kan een hoge prijs tot gevolg hebben en kan je partner als verraad voelen.  
14. Verborgen vriendschap. Vragen over de vriendschap worden beantwoord met “maak je geen zorgen” . En als de vriend het onderwerp is van fantasieën of opmerkingen tijdens moeilijke tijden in de relatie. Wanneer dit gebeurt, kan de verraden partner getriggerd worden en hiervan de schuld geven van het relatie probleem, terwijl het echte probleem eigenlijk is het gebrek aan toewijding is aan de partner en de relatie.

Negatief Gedrag

1. Onvriendelijk niet attent gedrag en negatief vergelijken met anderen
2. Kwetsende kritiek en gebruik van absolute taal zoals: “Je koopt nooit bloemen voor me.”, “Je luistert nooit.”, “Je bekritiseert me altijd.”
3. Verdedigend, verwijtend en defensief reageren en partner onderbreken. De ander ervan te overtuigen dat jouw manier van denken de enige juiste is. In plaats daarvan luisteren naar het perspectief van je partner om die te begrijpen.
4. Minachting door je partner belachelijk te maken en te bespotten ook met anderen erbij.
5. Je partner de schuld geven en verwijten van de relatieproblemen
6. Arrogante opstelling van ik weet het beter en wat ik zeg is waar. Zelfingenomenheid in plaats onderzoekend wat je zwakheden zijn en nog te leren hebt
7. Betweterig en boven je partner opstellen
8. Negatieve expressie zoals: zuchten, hoofdschudden, je afwenden, boze stem en gezichtsuitdrukking.
9. Geen oprechte spijt betuigen als je een fout hebt gemaakt en je partner niet kunnen vergeven
10. Sarcasme, kwetsend plagen en negatieve humor
11. Wantrouwend, achterdochtig en controlerend naar je partner
12. Bedreigingen uiten, ultimatums stellen, commando’s geven en eisen stellen wekt onveiligheid en weerstand. “Als je zo over me denkt, wil ik een punt achter de relatie zetten?’
13. Voortdurend het verleden terug halen en de fouten van je partner uit het verleden ter sprake brengen,
14. Een mindset van zwart wit denken: juist en onjuist, goed en slecht, winnaar en een verliezer.
15. Concurrerend denken zoals je zelf slimmer zien of superieur.

Wij willen je graag helpen, we zijn gespecialiseerd in het verbinden van mensen

Heart Connection is gespecialiseerd in het verbinden van mensen, het herstellen van liefdevolle verbindingen en het verdiepen van relaties.

Al onze diensten zijn gericht op het verbinden van mensen, of het nu gaat om ……partners, ouders-kinderen, kinderen onderling, volwassen broers en zussen of de verbinding met jezelf. 

De behoefte van onze cliënten staan in middelpunt.

Wij gebruiken bepaalde aanpakken en methoden maar met onze diepgaande kennis en ervaring kunnen we inspelen op de specifieke behoeften van onze cliënten en onze aanpak veranderen indien dat gewenst is.

Dit betekent dat we ons niet laten afleiden door therapievormen, maar kiezen voor een aanpak die specifiek past bij onze cliënten. Bij Heart Connection krijg je geen vaste gestructureerde aanpak, maar een flexibele benadering waarin de behoefte van onze cliënten het middelpunt is.

Geen wachtlijst en snelle verbetering

Wij hebben geen wachtlijst. We bieden binnen 2-3 weken, directe hulp. Na 6 tot 8 sessies kunnen we samen een relatie weer op gang brengen en al een verbetering realiseren. Voor een meer langdurige diepe verbinding zijn mogelijk nog meer sessies nodig.

Meld je aan voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek

Wij starten graag met een gratis kennismaking van 30 minuten om inzicht te krijgen in je hulpvraag en om je verhaal te horen, zodat we de begeleiding goed kunnen afstemmen op je behoeften.

Heart Connection te Rijswijk:

Individuele therapie, Relatie- en Gezinstherapie

Peter van der Ven

Lilia van der Ven-Rayos

www.heartconnection.nl

Herken je aspecten hiervan in je eigen relatie en wil je begeleiding om hier beter mee om te gaan?

Stappen naar een veilig emotioneel gevoel:

• De eerste stap is om te erkennen dat er in de relatie sprake is van onveiligheid en wat je daar zelf aan bijdraagt.
• Wil je hierbij ondersteuning vraag dan een gratis kennismakingsgesprek aan.

Gratis kennismaking en verkenning hulpvraag

Heart Connection

Peter en Lilia van der Ven,

Relatie- en Gezinstherapeuten EFT

www.heartconnection.nl