Pesten is een vorm van emotionele mishandeling

Gevolgen worden onderschat

De effecten van pesten kunnen enorm zijn: laag zelfbeeld, angsten, woede en eenzaamheid en het gevoel dat je niet de moeite waard bent. Pesters hebben vaak dezelfde achtergrond: ze handelen uit onzekerheid en hebben het gevoel dat ze iets moeten bewijzen. Weet dus dat je als gepeste zelf niets te verwijten valt.

Iedereen heeft wel eens met een pesterijtje te maken. Maar wanneer het pesten structureel wordt, is het niet langer een spelletje meer en kan het diepe sporen na laten. Pesten is een vorm van agressie en bedoeld om een ander pijn te doen. Het kan lichamelijk pijn doen of het kan geestelijk pijn doen. Als je gepest wordt, maakt dat je onzeker, en daar kun je je levenslang last van hebben. Als iemand langere tijd gepest wordt kan dit leiden tot ernstige psychische problemen als angststoornissen en PTSS (posttraumatische-stressstoornis). Pesten kan iemand voor het leven beschadigen, maar de impact ervan wordt vaak onderschat. Het is belangrijk erover te praten en zo snel mogelijk hulp te zoeken.

Pesten heeft allerlei negatieve gevolgen voor de slachtoffers. Zo zijn pestslachtoffers vaak angstig, eenzaam en hebben zij vaker last van depressies dan kinderen die niet gepest worden. Sommige van deze gevolgen zijn op latere leeftijd nog merkbaar. Zo hebben volwassenen die in hun schooltijd gepest zijn veelal een lager zelfbeeld dan mensen die niet zijn gepest. Daarnaast vinden zij het vaak moeilijk om andere mensen te vertrouwen en hebben zij een grotere kans om last van psychische problemen te krijgen.

Hoe vaak komt pesten voor?

Pesten komt veel voor. Vooral pesten op school. In verschillende onderzoeken is aan kinderen gevraagd of ze gepest worden. Daar kwam het volgende uit:

• Bij kinderen tussen de 9 en 11 jaar bleek dat ongeveer 1 op de 6 gepest wordt.
• Bij kinderen tussen de 11 en 15 jaar bleek dat ongeveer 1 op de 8 gepest wordt. Het lijkt dus vaak voor te komen in de hoogste klassen van de basisschool.
• Op de middelbare school wordt de manier van treiteren anders. Het gaat dan vaker om sociaal- en cyberpesten en niet meer om fysiek en verbaal pesten. (link naar paragraaf)

Meisjes en jongens worden ongeveer even vaak gepest. De pesters zijn iets vaker jongens. Zij zijn agressiever. Ze slaan, schoppen, schelden en beledigen meer. Dat geldt natuurlijk niet voor alle jongens. Sociaal pesten komt onder jongens en meisjes evenveel voor.

Zelfs veertig jaar later zijn de sociale, fysieke en mentale gevolgen die pesterijen op kinderen kunnen hebben, nog merkbaar als je geen aandacht geven aan het verwerken van de pesterijen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek.

Plagen of pesten

‘Stel je niet aan, het is maar plagen!’ Hoor je dat ook wel eens? Wanneer is iets plagen en wanneer is iets pesten? Stel je je inderdaad aan?

Als je geplaagd wordt, kun je altijd terugplagen. Daar ontstaan geen problemen van. Plagen is niet gemeen, plagen is voor alle partijen grappig. Om plagen kun je lachen, niet iedere keer dezelfde is aan de beurt. Plagen is ook meestal een tegen een en is makkelijk te stoppen. Het is niet zo dat je met plagen niet op hoeft te letten. Als dezelfde persoon lang of veel geplaagd wordt, dan kan het zijn dat de ontvanger het niet meer leuk vindt. En dan is het pesten geworden. 

Bij pesten is de sfeer juist niet positief en er is altijd sprake van meer tegen één. Er is sprake van een machtsverschil, het slachtoffer is niet in staat tegen de sterkere partij (pestkop met meelopers) te verweren. Pesten is altijd gemeen bedoeld en het kan niet in je eentje worden gestopt. 

Uiteindelijk geldt: de ontvanger bepaalt of het plagen of pesten is. Er zijn veel manieren waarop je kunt pesten. Het kan concreet zijn door iemand fysiek pijn te doen, eigendommen stuk te maken of te verstoppen. Het kan ook subtieler zijn door roddelen, buitensluiten, uitlachen of leugens te vertellen. De zender kan het nog zo leuk bedoelen, maar als de ontvanger het niet leuk vindt en het regelmatig gebeurt, dan is het pesten. Pesten zorgt ervoor dat je je helemaal alleen voelt.

Kenmerken van pesten

Er zijn drie belangrijke kenmerken van pesten:

1. De dader wil de ander pijn doen (lichamelijk of geestelijk). Het is dus altijd een bewuste actie.
2. Het vindt over een langere periode plaats, niet één keer.
3. Er is sprake van een duidelijk machtsverschil. De pester heeft de overmacht. Degene die gepest wordt is bijvoorbeeld: minder sterk, heeft minder vrienden of heeft een lagere sociale status.

Vormen van pesten / soorten pesten

Pesten kan op veel verschillende manieren gebeuren. De meest voorkomende vormen van pestgedrag worden hieronder genoemd.

1.Verbaal pesten: schelden, naroepen, imiteren, belachelijk maken of uitlachen; bedreigen: iemand tot iets dwingen, chanteren of intimideren;

2.Fysiek pesten: spugen, schoppen, slaan of knijpen;

3.Materieel pesten: spullen stukmaken, afpakken of verstoppen;

4.Relationeel pesten: iemand buitensluiten, over iemand roddelen of geruchten verspreiden.

Gevolgen van pesten

Er zijn vele gevolgen hiervan mogelijk. Hier onder de 5 meest ervaren gevolgen van pesten op het werk:

1.Depressie
Mensen worden somber en nemen deze negatieve gevoelens ook mee naar huis. Denk aan Karel die thuis chagrijnig is, boos wordt op zijn vrouw en kinderen en dus ook steeds minder hiervan kan genieten.
De weekenden zijn maar kort en zondag beginnen de somberheidsklachten weer op te spelen, want morgen moet hij weer naar het werk. De energie zakt weg, men kan minder genieten en dit komt soms uit op een depressie die zelfs kan leiden tot zelfmoord.

2. Angst
Er ontstaat vaak angst voor nieuwe pesterijen. Deze angst speelt op het werk, maar ook al voordat men er heen gaat. Wat staat me vandaag weer te wachten? Deze angstklachten kunnen leiden tot allerlei problemen in het dagelijks leven. Vaak worden deze klachten ook meegenomen naar een nieuwe baan.
Iemand die heel angstig is om gepest te worden, gaat zich vaak sociaal onhandig gedragen, wat de kans weer vergroot dat iemand buiten de groep valt, ook bij een nieuwe groep.

3. Post traumatische stressstoornis
Voor sommige mensen is het pesten dusdanig traumatiserend, dat zij last krijgen van een posttraumatische stressstoornis, wat ook voorkomt na het meemaken van bijvoorbeeld een ongeluk of overval. Zij hebben ernstige stressklachten, kunnen niet slapen, dromen over het pesten en kunnen zich slecht concentreren.

4. Niet (durven) presteren
Het presteren wordt moeilijker als er constant negatieve opmerkingen gegeven worden. Men wordt onzekerder en gaat zijn werk minder goed doen. Ook kan het zo zijn dat je minder initiatieven gaat nemen, omdat je jezelf zoveel mogelijk buiten schot wilt plaatsen. Karel kreeg ook het gevoel dat hij slecht in zijn werk was door het gepest van zijn collega’s. Geen nieuwe projecten presenteren lijkt dan een manier om minder kritiek te krijgen.

5. Passiviteit
Veel mensen willen niet meer naar het werk als ze gepest worden. Ze blijven liever thuis en als ze op het werk zijn, krijgen ze niets uit handen. Ze kunnen zich slecht concentreren, hebben het gevoel het toch niet goed te doen en doen daarom maar liever niets. Dit leidt tot ziekteverzuim of soms ontslag

Stap één is: práát erover.

Mensen die gepest worden praten hier zelden uit zichzelf over. Dit komt omdat ze vaak denken dat het hun eigen schuld is, ze schamen zich en/of denken dat praten niet helpt. Ze zijn bang dat het pesten erger wordt als uitkomt dat ze erover praten, of vrezen dat ze niet serieus worden genomen. Alleen door het pesten te bespreken, kan het stoppen.

Hoe kun je verlost worden van de effecten van de pesterijen in je kindertijd? Stap één is: práát erover. Als je alles opslaat van binnen en er nooit iemand over vertelt, lijkt het probleem vaak groter dan het is. Je denkt sneller dat het allemaal aan jou ligt. Wie het deelt, voelt zich minder machteloos. Inderdaad zijn een minderwaardigheidsgevoel, gebrek aan zelfvertrouwen, onzeker gedrag en faalangst allemaal bekende restverschijnselen van pesten.

Maak nu meteen afspraak voor een gratis Kennismakingsgesprek

Wil je begeleiding bij het proces waar jij of jullie samen in zitten dat kan.

Soms is ook een professioneel steuntje in de rug nodig om weer uit het dal te klimmen. Wanneer de tijd daarvoor rijp is bepaal je helemaal zelf.

Met een kennismakingsgesprek kun je dit onderzoeken.

Heb je nog vragen of wil je onderzoeken of Heart Connection iets voor je kan betekenen vraag dan naar een gratis kennismakingsgesprek. https://heartconnection.nl/gratis-gesprek

Dit gesprek biedt de gelegenheid om vrijblijvend kennis te maken en te kijken of het klikt. Het kennismakingsgesprek is bedoeld te onderzoeken waar je hulp bij nodig hebt en of Heart Connection je de juiste hulp kan bieden. Een kennismakingsgesprek duurt een uur tot 1,5 uur.

Aarzel niet om contact op te nemen.

Gratis kennismaking en verkenning hulpvraag

Heart Connection

Peter(PLAM) van der Ven

Lilia(LV) van der Ven-Rayos

LoopbaanCoach & LifeCoach

Relatietherapie & Gezinstherapie

Email:     plamvdven@outlook.com

Website: www.heartconnection.nl

06-51404331